Đôi mắt không chỉ là cửa sổ tâm hồn, mà còn là công cụ quan trọng giúp thú cưng cảm nhận thế giới xung quanh. Ở chó, mắt có vai trò thiết yếu trong việc định hướng, giao tiếp và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, mắt chó lại rất nhạy cảm và dễ gặp phải các vấn đề về sức khỏe nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong bài viết này, Little Dog sẽ cùng bạn tìm hiểu toàn diện về các bệnh lý ở mắt chó: từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
VÌ SAO CẦN ĐẶC BIỆT LƯU TÂM ĐẾN CÁC BỆNH MẮT Ở CHÓ?
Mắt là cơ quan dễ bị tổn thương bởi các yếu tố như bụi bẩn, dị vật, vi khuẩn hoặc do di truyền. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, các bệnh về mắt không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực và chất lượng sống của chó. Một số bệnh nếu để lâu có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như viêm loét giác mạc, mù lòa hoặc nhiễm trùng lan rộng sang các cơ quan khác.
Bên cạnh đó, chó không thể diễn đạt cảm giác đau hoặc khó chịu một cách rõ ràng như con người. Vì vậy, việc quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường ở mắt và hiểu rõ kiến thức về bệnh lý mắt là điều vô cùng quan trọng đối với bất kỳ người nuôi thú cưng nào.
CÁC BỆNH MẮT THƯỜNG GẶP Ở CHÓ
1. Khô giác mạc (Keratoconjunctivitis Sicca)
Đây là tình trạng tuyến lệ không tiết đủ nước mắt, khiến bề mặt giác mạc và kết mạc bị khô. Biểu hiện thường thấy là mắt khô, đỏ, có dịch đặc như mủ, và chó hay nheo mắt, dụi mắt liên tục. Nếu không điều trị kịp thời, khô giác mạc có thể dẫn đến viêm loét giác mạc và mất thị lực vĩnh viễn.
Nguyên nhân có thể do rối loạn miễn dịch, tác dụng phụ của thuốc, di truyền hoặc do chấn thương. Các giống chó như Bulldog, Pug, Shih Tzu, Cocker Spaniel có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
2. Viêm kết mạc (Conjunctivitis)
Viêm kết mạc là tình trạng viêm lớp màng trong suốt bao phủ mí mắt và phần trắng của nhãn cầu. Đây là một trong những bệnh phổ biến nhất ở mắt chó.
Dấu hiệu nhận biết bao gồm mắt đỏ, chảy nước mắt, sưng mí mắt, có dịch màu vàng hoặc xanh. Viêm kết mạc có thể do dị ứng, vi khuẩn, virus, nấm hoặc do kích ứng từ môi trường (bụi, khói, hóa chất). Nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể lây lan và ảnh hưởng nghiêm trọng đến giác mạc.
3. Quặm lông mi (Entropion)
Quặm là tình trạng lông mi mọc ngược vào trong, cọ xát trực tiếp với giác mạc. Đây là bệnh lý có yếu tố di truyền, phổ biến ở các giống chó như Shar-Pei, Chow Chow, Golden Retriever hoặc Labrador Retriever.
Quặm gây ra sự khó chịu kéo dài, viêm nhiễm và có thể dẫn đến loét giác mạc nếu không phẫu thuật điều chỉnh sớm. Chó bị quặm thường nheo mắt, chảy nước mắt liên tục và nhạy cảm với ánh sáng.
4. Đục thủy tinh thể (Cataract)
Đây là tình trạng thủy tinh thể trong mắt trở nên đục, làm giảm khả năng truyền ánh sáng đến võng mạc. Bệnh thường gặp ở chó lớn tuổi hoặc chó bị tiểu đường.
Triệu chứng bao gồm mắt bị mờ như có lớp sương mù, phản xạ ánh sáng khác thường và chó có biểu hiện mất phương hướng. Nếu không can thiệp phẫu thuật kịp thời, đục thủy tinh thể có thể dẫn đến mù lòa.
5. Glaucoma (Tăng nhãn áp)
Glaucoma là một bệnh lý nguy hiểm, xảy ra khi áp suất trong nhãn cầu tăng cao, gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Bệnh tiến triển nhanh và có thể khiến chó mù vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời.
Chó bị glaucoma có thể có biểu hiện mắt đỏ, giãn đồng tử, đau đớn, mí mắt co giật và phản ứng chậm với ánh sáng.
6. Chảy nước mắt kéo dài
Chảy nước mắt thường xuyên là triệu chứng phổ biến, nhưng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau: từ dị vật trong mắt, tắc tuyến lệ, đến quặm nhẹ. Nếu kéo dài, nước mắt có thể tạo ra vết ố nâu dưới mắt, gây viêm da quanh mắt và mất thẩm mỹ.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH MẮT Ở CHÓ
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra các vấn đề về mắt ở chó. Trong đó, yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân hàng đầu, đặc biệt ở những giống chó có cấu tạo mắt đặc biệt như Pug, Bulldog hay Cocker Spaniel. Ngoài ra, các dị vật như bụi, cát, côn trùng bay vào mắt hoặc các chấn thương trong lúc chơi đùa cũng có thể làm tổn thương bề mặt mắt và gây viêm nhiễm.
Tác nhân gây bệnh còn có thể đến từ vi khuẩn, virus hoặc nấm – đây là những nguyên nhân phổ biến gây nên các tình trạng viêm kết mạc hoặc viêm giác mạc cấp và mãn tính. Bên cạnh đó, môi trường sống ô nhiễm với khói bụi, hóa chất, ánh sáng mạnh kéo dài cũng khiến mắt chó dễ bị kích ứng và tổn thương.
Cuối cùng, một chế độ ăn thiếu hụt vitamin A, E hoặc các axit béo omega-3 cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe đôi mắt của chó. Dinh dưỡng không đầy đủ sẽ làm suy giảm khả năng miễn dịch và khiến mắt dễ bị tổn thương hơn trước các tác nhân gây hại.
CÁCH CHĂM SÓC VÀ PHÒNG NGỪA BỆNH MẮT CHO CHÓ
Để bảo vệ sức khỏe mắt cho chó, người nuôi cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau. Trước tiên, việc vệ sinh mắt hàng ngày là vô cùng quan trọng. Bạn nên dùng nước muối sinh lý hoặc các dung dịch chuyên dụng dành cho thú cưng để nhẹ nhàng làm sạch vùng quanh mắt, loại bỏ bụi bẩn và ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ. Khi lau, hãy dùng khăn mềm hoặc bông gòn sạch, tránh dùng khăn giấy có bề mặt thô ráp dễ làm trầy xước giác mạc.
Song song với đó, một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ hỗ trợ tăng cường sức khỏe cho đôi mắt. Các thực phẩm giàu vitamin A, E và axit béo thiết yếu như cá hồi, gan, cà rốt, trứng, dầu cá... nên được bổ sung hợp lý trong khẩu phần ăn hàng ngày của chó. Đồng thời, hãy tránh cho chó ăn các loại thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc không rõ nguồn gốc để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
Việc đưa chó đi khám sức khỏe định kỳ cũng là một thói quen nên duy trì. Kiểm tra mắt định kỳ mỗi 3–6 tháng giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và điều trị kịp thời. Ngoài ra, việc tiêm phòng đầy đủ cũng góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa những bệnh truyền nhiễm có thể ảnh hưởng đến mắt.
Cuối cùng, hãy hạn chế cho chó tiếp xúc với các tác nhân gây hại như khói bụi, hóa chất, côn trùng bay... Khi đưa chó đi chơi, tuyệt đối không để chó thò đầu ra ngoài cửa xe đang chạy vì nguy cơ dị vật bay vào mắt là rất cao.
KHI NÀO CẦN ĐƯA CHÓ ĐI KHÁM MẮT NGAY?
Nếu bạn quan sát thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào dưới đây, hãy nhanh chóng đưa chó đến bác sĩ thú y để được thăm khám kịp thời: mắt bị đỏ, sưng to hoặc xuất hiện mủ vàng; tình trạng chảy nước mắt kéo dài không rõ nguyên nhân; chó thường xuyên nheo mắt, có dấu hiệu sợ ánh sáng mạnh hoặc dụi mắt liên tục. Ngoài ra, nếu chó có biểu hiện mất phương hướng, hay va chạm vào đồ vật khi di chuyển, hoặc tròng mắt có màu sắc bất thường như đục trắng, xanh nhạt... thì rất có thể chó đang gặp phải vấn đề nghiêm trọng về mắt và cần được can thiệp y tế càng sớm càng tốt.
Sức khỏe đôi mắt đóng vai trò then chốt trong đời sống và hạnh phúc của thú cưng. Việc nhận biết sớm dấu hiệu bất thường, hiểu rõ nguyên nhân và biết cách chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn bảo vệ thú cưng khỏi những biến chứng nguy hiểm.
Hãy biến việc kiểm tra mắt và chăm sóc mắt thành một phần trong thói quen chăm sóc hàng ngày, và đừng quên đưa bé đến bác sĩ thú y khi có dấu hiệu bất thường. Little Dog hy vọng rằng, với những chia sẻ trên, bạn sẽ có thêm kiến thức hữu ích để đồng hành cùng chú chó của mình một cách trọn vẹn và khỏe mạnh!